2022-03-19 (aktualizacja: 2024-10-31)
Przeprowadzenie szacowania wartości nieruchomości, w tym domu jednorodzinnego, przez rzeczoznawcę ma na celu określenie jej rzeczywistej wartości. Czym dokładnie jest operat szacunkowy, w jakim celu jest wykonywany i jak długo trwa wycena domu przez rzeczoznawcę?
Sporządzenie operatu szacunkowego niezbędne jest w przypadkach, kiedy wymagają tego przepisy prawa, na przykład na potrzeby ustalenia wysokości odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość lub w przypadku sprzedaży nieruchomości, będącej własnością publiczną. Operat wymagany jest też przy udzielaniu kredytu hipotecznego, a często jest też sporządzany przed sprzedażą lub zakupem nieruchomości. Przygotowywany być musi przez rzeczoznawcę majątkowego w sposób określony w przepisach prawa, które reguluję również jego formę oraz treść. Wycena nieruchomości powinna zostać sporządzona ze szczególną starannością, przy zachowaniu przez rzeczoznawcę bezstronności w procesie szacowania jej wartości. Rzeczoznawca dokonuje wyceny przy zastosowaniu określonego podejścia, metody oraz techniki, których wybór uzależniony jest między innymi od celu wyceny oraz cech szacowanej nieruchomości.
Dokument powinien w sposób jasny i przystępny określać zakres oraz cel wyceny, podstawę formalną do jej sporządzenia, zawierać opis przeznaczenia i stanu nieruchomości, analizę rynku nieruchomości i wskazanie wybranej metody szacowania. Operat musi zawierać również wynik wyceny nieruchomości wraz z przedstawieniem dokonywanych przez rzeczoznawcę obliczeń. Do dokumentu załączane są dokumenty, z których korzystał rzeczoznawca na potrzeby prowadzenia wyceny, a także protokół z oględzin nieruchomości i dokumentacja fotograficzna, potwierdzająca jej stan techniczny.
Koszt sporządzenia operatu szacunkowego ustalany jest indywidualnie pomiędzy stronami zlecenia, ponieważ brak jest prawnych regulacji w tym zakresie. Ceny są zróżnicowane w zależności od rodzaju nieruchomości podlegającej wycenie, jej stanu prawnego, położenia oraz konkurencyjności danego rynku. Wycena domu jednorodzinnego kosztuje średnio około 1000 zł. Sporządzenie operatu szacunkowego zazwyczaj nie powinno potrwać dłużej niż kilka dni, a maksymalnie, w nieskomplikowanych przypadkach, zająć może do dziesięciu dni. Wycena domu prowadzona przez rzeczoznawcę na zlecenie banku, na potrzeby w wniosku kredytowego, może potrwać nieco dłużej. Jeżeli operat wykonywany jest przez rzeczoznawcę majątkowego biegłego sądowego na zlecenie sądu, wówczas wycena może zająć znacznie więcej czasu, na co wpływ może mieć ograniczona liczba biegłych oraz konieczność zapewnienia właściwego obiegu dokumentów sądowych.
